Τί σημαίνει νόμιμη μοίρα;
Η μοίρα είναι όρος που χρησιμοποιείται στη νομική ορολογία και αναφέρεται στο μερίδιο ενός ατόμου. Στο πλαίσιο του Αστικού Δικαίου, η νόμιμη μοίρα αποτελεί το ελάχιστο ποσοστό της κληρονομιάς που ο νόμος κατοχυρώνει για τους αναγκαίους κληρονόμους, δηλαδή τα παιδιά, τον επιζώντα σύζυγο και, ελλείψει παιδιών, τους ανιόντες (γονείς) του κληρονομούμενου. Ακόμη και αν υπάρχει διαθήκη που διαθέτει διαφορετικά την περιουσία, οι αναγκαίοι κληρονόμοι έχουν δικαίωμα να απαιτήσουν τη νόμιμη μοίρα τους.
Κατιόντες:
- Τα παιδιά του αποβιώσαντος δικαιούνται το 1/2 της εξ αδιαθέτου μερίδας τους.
- Δηλαδή, αν κάποιος έχει δύο παιδιά και αφήσει όλη του την περιουσία σε τρίτο πρόσωπο μέσω διαθήκης, τα παιδιά μπορούν να διεκδικήσουν τη νόμιμη μοίρα τους, που είναι το μισό της περιουσίας του καθενός.
Επιζών Σύζυγος:
- Ο επιζών σύζυγος δικαιούται επίσης το 1/2 της εξ αδιαθέτου μερίδας του.
- Αν δεν υπάρχουν παιδιά, ο σύζυγος δικαιούται το 1/4 της περιουσίας του αποβιώσαντος.
Ανιόντες (Γονείς):
- Αν δεν υπάρχουν παιδιά, οι γονείς του κληρονομούμενου γίνονται δικαιούχοι της νόμιμης μοίρας.
- Δικαιούνται το 1/2 της περιουσίας του αποβιώσαντος, την οποία δεν μπορεί ο κληρονομούμενος να διαθέσει αλλού μέσω διαθήκης.
Εξ αδιαθέτου διαδοχή.
Η εξ αδιαθέτου διαδοχή αναφέρεται στην κληρονομική διαδοχή χωρίς διαθήκη. Σε αυτή την περίπτωση, η περιουσία του αποβιώσαντος κατανέμεται σύμφωνα με τον νόμο.
Διαδικασία Διεκδίκησης Νόμιμης Μοίρας.
- Υποβολή Δήλωσης Φόρου Κληρονομιάς: Οι κληρονόμοι πρέπει να υποβάλουν δήλωση φόρου κληρονομιάς εντός συγκεκριμένης προθεσμίας (συνήθως 6 μηνών στην Ελλάδα).
- Αποδοχή ή Αποποίηση Κληρονομιάς: Οι κληρονόμοι μπορούν να αποδεχθούν ή να αποποιηθούν την κληρονομιά εντός τεσσάρων μηνών από τη στιγμή που ενημερώθηκαν για την επαγωγή (ή ενός έτους αν ο κληρονόμος διαμένει στο εξωτερικό).
- Διεκδίκηση Νόμιμης Μοίρας: Αν η διαθήκη του αποβιώσαντος παραβιάζει το δικαίωμα της νόμιμης μοίρας, οι κληρονόμοι μπορούν να προσφύγουν στο δικαστήριο για να διεκδικήσουν το μερίδιό τους.
Αποκλήρωση.
Η αποκλήρωση είναι η διαδικασία μέσω της οποίας ο κληρονομούμενος μπορεί να στερήσει την κληρονομιά από έναν αναγκαίο κληρονόμο. Οι λόγοι που προβλέπει ο νόμος για την αποκλήρωση περιλαμβάνουν:
- Ασωτία
- Επιβουλή της ζωής του κληρονομούμενου
- Συμπεριφορά που αποτελεί βαρύ παράπτωμα κατά του κληρονομούμενου
Η αποκλήρωση πρέπει να αναφέρεται ρητά στη διαθήκη και να αιτιολογείται με βάση τους περιοριστικούς λόγους που αναφέρει ο νόμος.
Σημαντικά Σημεία.
- Η νόμιμη μοίρα είναι προστατευμένη από τον νόμο και δεν μπορεί να παρακαμφθεί μέσω διαθήκης.
- Οι διαδικασίες για την αποδοχή, αποποίηση και διεκδίκηση κληρονομιάς απαιτούν προσοχή και συχνά τη συνδρομή ενός έμπειρου δικηγόρου για να εξασφαλιστεί η σωστή εφαρμογή του νόμου.
Η προστασία της νόμιμης μοίρας είναι σημαντική για τη διασφάλιση των δικαιωμάτων των κατιόντων και του επιζώντος συζύγου στην κληρονομιά του αποβιώσαντος.
